FED tăng lãi suất

Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đã thể hiện quyết tâm trong việc kiểm soát lạm phát đang ở mức cao với 10 lần liên tiếp tăng lãi suất kể từ tháng 3/2022. Lãi suất này áp dụng cho các khoản vay qua đêm liên ngân hàng. Lãi suất tham chiếu tại Mỹ hiện vào khoảng 5-5,25%. Đây là mức cao nhất trong hơn 15 năm qua. Lạm phát tại Mỹ đã có xu hướng giảm mạnh, kể từ mức cao kỷ lục hồi tháng 6/2022. Ngày 14/6 FED quyết định tạm dừng tăng lãi suất sau 10 lần nâng liên tiếp, để có thời gian đánh giá về tác động của chiến dịch thắt chặt chính sách tiền tệ khởi động vào tháng 3 năm ngoái. Tuy nhiên, quyết định này đi kèm với dự báo rằng trước khi kết thúc năm nay, Fed sẽ có thêm hai lần nâng lãi suất nữa, với bước nhảy 0,25 điểm phần trăm mỗi lần. 

Tác động đến kinh tế – tài chính Việt Nam

FED tăng lãi suất để kìm chế lạm phát, tuy nhiên điều này lại có tác động không nhỏ đến kinh tế – tài chính Mỹ và trên phạm vi toàn cầu, trong đó có Việt Nam. Kinh tế Việt Nam sẽ bị ảnh hưởng trên các khía cạnh: hoạt động xuất nhập khẩu, đầu tư trực tiếp (FDI) và đầu tư gián tiếp (FPI), hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp…

Việc tăng lãi suất của FED khiến đồng USD trở nên mạnh hơn. Chỉ số đồng USD (USD index – DXY) đã tăng mạnh kể từ đầu năm 2022, tính đến cuối năm 2022, chỉ số DXY đã tăng tới 8,2%, có những thời điểm chỉ số này tăng 20% (tháng 10/2022). Việc đồng USD tăng giá so với VND gây khó khăn cho các doanh nghiệp nhập khẩu, khi chi phí nhập khẩu nguyên liệu tăng do tỷ giá, các doanh nghiệp sản xuất thức ăn chăn nuôi, năng lượng là những doanh nghiệp điển hình cho khó khăn khi tỷ giá tăng. Đặc biệt, hàng điện tử với giá trị kim ngạch xuất khẩu lớn và chiếm tỷ trọng cao trong GDP của Việt Nam cũng sẽ bị ảnh hưởng do nguyên liệu chủ yếu phải nhập khẩu. 

Bên cạnh đó, FED tăng lãi suất sẽ làm giảm khả năng vay vốn, khả năng phục hồi của doanh nghiệp, tác động đến khả năng thu hút dòng vốn FDI. Khi FED tăng lãi suất, dòng vốn quốc tế có xu hướng chảy về thị trường Mỹ. Các đồng tiền yếu hơn sẽ phải có mức tăng lớn hơn. Đầu năm 2022, trong khi lãi suất chính sách tại Việt Nam là 4%, thì lãi suất tại Mỹ là 0-0,25%, sau liên tiếp 10 đợt tăng lãi suất, lãi suất Mỹ đã tăng lên 5-5.25% nên việc tăng lãi suất là tất yếu, để đảm bảo giảm rủi ro cho đồng VND và giảm áp lực lên tỷ giá. 

Với việc NHNN tăng lãi suất các NHTM cũng đã tiến hành tăng lãi suất huy động tiền gửi với mức dao động từ 0,5%-1,0%, lãi suất cho vay. Lãi suất tăng sẽ làm tăng chi phí vốn của các doanh nghiệp, nhất là khi đã chịu sự thiệt hại nặng nề do đại dịch Covid-19 sau hơn 2 năm qua. Đà phục hồi của các doanh nghiệp do đó có thể gặp thêm trở ngại.

Với việc FED đã 10 lần tăng lãi suất, dòng vốn cả trực tiếp, gián tiếp vào Việt Nam đã có có xu hướng giảm, theo số liệu vừa công bố ngày 29/6/2023 của Tổng cục Thống kê cho thấy, tổng vốn đầu tư nước ngoài (FDI) đăng ký vào Việt Nam tính đến ngày 20/6/2023 bao gồm vốn đăng ký cấp mới, vốn đăng ký điều chỉnh và giá trị góp vốn, mua cổ phần của nhà đầu tư nước ngoài đạt 13,4 tỷ USD, giảm 4,3% so với cùng kỳ năm trước. .

Trong tuyên bố mới nhất, Thống đốc Waller đã ngụ ý ông sẽ là một trong số những người ủng hộ lộ trình tăng lãi suất trên. Theo ông, việc tiến hành hai lần điều chỉnh lãi suất nữa với mức tăng là 25 điểm cơ bản trong 4 cuộc họp chính sách còn lại của Fed là điều cần thiết để đưa lạm phát về mức mục tiêu 2%.

Những nhận định của ông Waller được đưa ra 1 ngày sau khi Fed công bố báo cáo cho thấy tín hiệu tích cực trong hoạt động kinh tế kể từ cuối tháng 5 vừa qua. Ý kiến của giới chuyên gia thị trường dự đoán 90% khả năng Fed sẽ quyết định tăng lãi suất thêm 25 điểm phần trăm tại cuộc họp chính sách diễn ra ngày 25 – 26/7 tới. Điều này sẽ đưa lãi suất cơ bản tại Mỹ lên mức cao nhất trong hơn 2 thập niên qua.